Farklı ismiyle dikkatleri üzerine çeken unicorn girişim terimi, iş dünyasında merak edilen konular arasında yer alıyor. Tek boynuzlu at anlamına gelen unicorn, saflığı ile öne çıkan ve mitolojide önemli yere sahip olan gerçek dışı bir varlık. Girişimcilik ekosisteminde unicorn girişim nedir sorusunun cevabı ise “değeri bir milyar doları aşan girişimler” şeklinde açıklanıyor. ABD'li risk sermayesi yatırımcısı Aileen Lee tarafından ilk kez kullanılan bu ifade, 2013 yılında hayatımıza girdikten sonra bir Silikon Vadisi deyimi olarak kullanılmaya devam ediyor. Başlangıçta bu tür girişimlerin özel ve nadir olduğunu belirtmek için tercih edilen bu adlandırma, günümüzde pek de aynı konuma işaret etmiyor. Sayıları gittikçe artan unicorn girişimler, son yıllarda dünya çapında gelişim gösteriyor. Bununla birlikte girişimlerin değerine göre farklı adlandırmalar da yapılıyor. Eğer girişimin değeri on milyar doları geçerse decacorn, yüz milyar doları geçerse de hectacorn girişim olarak tanımlanıyor. Unicorn girişim ne demek öğrendikten sonra gelin biraz da özelliklerini inceleyelim.
Girişimcilik dünyasında özel olarak kabul edilen unicorn şirketler, kendilerine has hikayeleriyle ön plana çıkıyor. Bu sebeple de girişimlerini ön plana çıkaran farklı özellikler bulunabiliyor. Fakat genel çerçevede ele aldığımızda belirli özelliklerin bu şirketler arasında öne çıktığını görebilmek mümkün. İşte o özelliklerden bazıları;
Daha önce yapılmamış ve hitap ettiği sektördeki işleyişe önemli katkılar sağlayan bu tür şirketler yenilikçi olma özelliği taşıyor. Böylece insanların satın alma alışkanlıklarını değiştirebiliyor ve farklı alternatifler ortaya çıkarıyor. Örneğin dünya çapında geniş bir kullanıcı kitlesine sahip olan Airbnb, seyahatler sırasında konaklama seçeneklerinin otellerden ibaret olduğu bir dünyada ev ve oda kiralama seçeneklerine tek yerden ulaşabileceğiniz bir platform ortaya çıkardı. Böylece seyahat planlamasına bambaşka bir yenilik getirdi ve hem seyahat edenler hem de konaklama hizmeti sunmak isteyenler için tüm süreçleri kolaylaştırdı. Ülkemizde ise unicorn girişimler arasında yer alan Getir, tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarına bambaşka bir boyut kazandırdı.
Start-up olma özellikleri arasında da yer alan kolaylık sağlama özelliği unicorn girişimlerde ön plana çıkıyor. Unicorn start-up’lar tüketicilerin işini mümkün olduğunca kolaylaştıracak çözümler sunuyor. Bu sebeple de değişimin anahtarı oluyor. Bu tür şirketler yalnızca günümüzü değil, zaman içerisinde yaşanacak gelişmeleri de göz önünde bulunduruyor ve koşulları analiz ediyor. Bir ihtiyaçtan yola çıkarak geliştirilen fikirlerin odağında ise her zaman tüketici oluyor. Siz de girişimcilikte önemli bir yere sahip olan start-up dünyasını daha yakından tanımak ve aklınıza takılan soruların yanıtlarını öğrenmek için hemen Start-Up Nedir, Nasıl Start-Up Kurulur? yazımıza göz atabilirsiniz.
Yüksek teknoloji temelli iş modellerine sahip olan unicorn girişimler, hayatı kolaylaştırmak için teknolojiden faydalanıyor. Dijitalleşmeyi odak noktaları haline getiren bu tür girişimler, aynı zamanda bu imkanı en inovatif şekilde kullanmaya çalışıyor. Böylece tüketicinin zaman ve mekandan bağımsız olarak internet ortamında istediği hizmete ulaşabilmesi mümkün oluyor.
80’li ve 90’lı yıllar arasında hızlı şekilde büyüyen Silikon Vadisi şirketleri bugünün devleri haline geldi. Apple, Microsoft ve Google gibi başarılı girişimler sonrası 2000’li yıllarda da girişimcilik dünyasında hızlı bir büyüme yaşandı. 2010 yılı ve sonrasında ise milyar dolarlık girişimlerin sayısı artmaya başladı. Girişimcilik ekosisteminde yaşanan bu gelişmeler unicorn şirketleri de beraberinde getirdi. Böylece ABD ve Çin’de ekosisteminde unicorn şirketler güçlenerek ön plana çıktı. En başarılı unicorn girişimlerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz;
Türkiye'nin unicorn şirketleri listesi henüz çok kalabalık değil. Üstelik 2020 yılı Mayıs ayına kadar ülkemizde herhangi bir unicorn şirket bulunmuyordu. Fakat 2010 yılında kurulan Peak Games’in değeri bu tarihte 1,8 milyar dolara ulaştı ve ABD’li mobil oyun şirketi Zynga tarafında satın alındı. Türkiye’nin ilk unicorn girişimi olma özelliğini taşıyan Peak Games sonrasında adını duyuran bir başka unicorn da Getir oldu. Mart 2021’de, 2,6 milyar dolar değerlemeye ulaşan Getir, Türkiye unicorn şirketlerinin arasında yerini almış oldu.
İş dünyasında adını sıkça duyuran unicorn girişimlere dair pek çok ayrıntıyı bu yazımızda ele aldık. Eğer siz de yazımızı beğendiyseniz Hopi Business Blog üzerinden daha pek çok ilgi çekici konuya göz atabilirsiniz.