Metaverse Dünyası Hakkında Merak Ettikleriniz

Oyun ve eğlenceden iş hayatına kadar insan yaşamının pek çok noktasını etkileyen / etkileyecek olan metaverse popülerliğini koruduğu kadar hâlâ pek çok soru işareti ile de karşı karşıya. Metaverse nedir basitleştirilerek cevaplanması giderek zor bir soru hâline gelse de bunca alt dala sahip olmasına rağmen milyonlarca kullanıcının ilgisini çekmeyi sürdürüyor.


Metaverse Nedir?
Kısaca bireylerin kendi sanal temsilleri (avatarları) aracılığıyla etkileşime girebildiği, günlük hayata benzer olaylar dizisinde ilerleyebildiği bir devasa ağ. Bu açıdan metaverse sanal gerçekliğin çok daha üst düzey bir versiyonu olarak da tanıtılabilir. Avatarlarınız aracılığıyla sanal toplantılara katılabileceğiniz, arkadaşlarınızın avatarları ile buluşup sosyalleşebileceğiniz, yemek yiyip kripto para ile hesabı ödeyebileceğiniz, hatta arsa satın alabileceğiniz metaverse günlük hayattaki sayısız ögenin dijitaldeki versiyonu adeta. Bilgisayarlar ve 3D cihazlar ile girebileceğiniz metaverse evreni kavramsal olarak ilk kez bilimkurgu yazarı Neal Stephenson'ın 1992 tarihli "Snow Crash" adlı distopik romanında bahsedilmişti. Etimolojiye dönersek de: Antik Yunancada "meta" bir ön ektir ve "sonra, ötesi" gibi anlamlar taşır. Kavramın diğer parçası "verse" ise "universe" (evren) sözcüğünün kısaltılmış hâli.

Metaverse Neden Facebook İle Anılıyor?
Cevabı basit: Mark Zuckerberg tarafından kurulan Facebook, uzun yıllar sosyal medyanın zirvesinde kalmış, son yıllarda çalkantılı haberler ile anılmasının ve genç kullanıcıların farklı platformlara kaymasının ardından popülerliğinden bir şeyler kaybetmişti. Bunun ardından geçtiğimiz sene Zuckerberg, Facebook şirketinin adının değişerek "Meta" olduğunu belirtmiş ve ilgili etkinlikte internetin bir üst basamağı olan Metaverse'ü anlatmıştı. Facebook'un isim değiştirme kararı ve metaverse teknolojisi konusundaki girişimi, bu teknolojinin eski adıyla Facebook'a ait olduğu yanılgısına sebep olmuştu. Oysa metaverse tek bir teknoloji şirketinin tekelinde değil. Tıpkı internetin her şeyden bağımsız bir teknoloji olması ve onun altında onlarca devasa platformun, şirketin olması gibi.


Metaverse'ten Arsa Almak
Metaverse arsa almak gibi bir proje ile de popülerliğini artırmaya devam ediyor. Her geçen gün yeni girişimleri, projeleri ile gündemdeki yerini koruyan metaverse dünyada kullanıcılar dijital cüzdanlarındaki kripto paralar ile arsa satın alabiliyor. Metaverse arsa nasıl alınır merak ediyorsanız örnekler üzerinden ilerleyelim:

Hâlihazırda en büyük sanal evrenlerden biri Decentraland. Bu sanal evrenin kripto para birimi ise MANA. Decentraland sanal evreninde mal ve hizmetler için ödeme yapmak istediğinizde MANA kripto parayı kullanabiliyorsunuz. 100 bin parsele yakın araziden oluşan 3D sanal gerçeklik platformu Decentraland, Ethereum blok zincirine dayalı kripto para birimi MANA üzerinden kullanıcıların satın alma gerçekleştirmesini sağlıyor. 2015 yılında Arjantinli girişimciler Ari Meilich ve Esteban Ordano tarafından kurulan Decentraland, Karayiplerde bir ülke olan Barbados'un de ilgisini çekti. Kasım 2021'de Decentraland'da arsa satın alan Barbados hükümeti, arsa üzerinde resmi bir diplomatik büyükelçilik açmayı planladığını duyurmuştu.

Somnium Space popüler bir diğer sanal gerçeklik dünyası. Ethereum blok zinciri üzerine inşa edilen Somnium Space, tıpkı Decentraland gibi arsa oluşturmanızı, tasarlamanızı, arsa alım - satımı yapabilmenizi sağlıyor. Sanal gerçeklik desteği sunması ise bu mecranın ayırt edici özellikleri arasında.

OVR ise diğerlerinden kendini ayırabilmek için gerçek dünyadaki arsaları metaverse'e taşımayı amaçlıyor. Gerçek dünyanın bir kopyasının oluşturulduğu OVR evreninde, arazi fiyatları ise genel olarak gerçek dünyadaki konumuna göre değişkenlik gösterebiliyor.

Metaverse arsa alım - satımı bu ve benzeri platformlar üzerinden, kripto paralar aracılığıyla gerçekleştirilebiliyor. Arsa alım - satımı metaverse projeleri arasında hâlihazırda en popüler projeler arasında yer alıyor. Gerçek dünyanın bir kopyasından arsa satın almaya olanak tanıyan platformlar ayrıca ilgi görüyor. Örneğin bu alanda yalnızca OVR değil, SuperWorld sanal dünyası da bulunuyor.


Metaverse ve NFT İlişkisi
Metaverse'ten konu açılınca hemen yanında beliren NFT de merak konusu. Tam adı Non-Fungible Token olan NFT, "karşılıksız token" anlamı taşıyor. Yani sadece size ait olan, türünün tek örneği, bir eşi benzeri olmayan dijital varlık anlamına geliyor. Bu açıdan özellikle sanat dünyasıyla çokça anılan NFT, bu eşsiz dijital ürünlerin sahipliğini kanıtlayabiliyor. Müzikten oyuna, filmden görsel tasarımlara kadar pek çok sanatsal, yaratıcı işin taklit edilmesini önlemesi açısından da NFT oldukça popüler. Blok zincirindeki bir para birimine karşılık gelen token, kripto para birimleri içerisinde takas edilebiliyor fakat NFT coin takas edilemiyor. Bir blok zinciri ve dijital cüzdan seçtikten sonra NFT'ye çevirmek istediğiniz dosyaları, resimleri yükleyebileceğiniz pek çok platform var. Bu platformlardan birine üye olarak yapıtlarınızı, içeriklerinizi yükleyebilir ve böylece onları NFT'ye çevirebilirsiniz. Coca-Cola, Anheuser-Busch gibi pek çok marka da kendi NFT'lerini satarak metaverse'e ayak basıyor.


Meta Evren İçin Gerekli Teknolojiler
Etkileşime girmenizi sağlayan, dâhil olarak gerçekçilik hissini artırabilen meta evrenin birden fazla bileşeni var:

Genellikle özel gözlükler aracılığıyla sanal bir ortamı gerçek dünyanın üzerine yerleştiren artırılmış gerçeklik, sanal bir dünyanın içerisinde 5 duyu organının gerçekten bulunuyormuş gibi hissetmesini sağlayan sanal gerçeklik, blockchain ve dokunma yolu ile bilgisayar tabanlı bir uygulamayla etkileşime girilmesini sağlayan haptik teknolojisi.