KOBİ Nedir? Nasıl Sınıflandırılır?

Ekonominin itici gücü olan KOBİ'ler, hem büyük ölçekli şirketler hem de devletin pek çok resmi kurumu için çok önemli işletmeler olarak Türkiye ekonomisindeki yerini alıyor. Bugün pek çok işletme KOBİ statüsünde olup bu tarz işletmelere sunulan imkanlardan ve teşviklerden yararlanmak istiyor. Peki KOBİ nedir? KOBİ'ler nasıl sınıflandırılır ve bir işletme, KOBİ sınıfına girip girmediğini nasıl tespit edebilir? Devamı, KOBİ'leri A'dan Z'ye ele aldığımız bu yazımızda.

KOBİ Nedir?

Açılımı "Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler" olan KOBİ kavramı, aslında ilk olarak hayatımıza 005/9617 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile girmiştir. 19.10.2005 tarihine yürürlüğe giren bu kararlar KOBİ'lerin tanımı şu şekilde yapılmıştır: Küçük ve orta büyüklükteki işletme (KOBİ): İki yüz elli (250) kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri kırk milyon (40.000.000) Türk lirasını aşmayan ve aynı Yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimleri veya girişimleri ifade etmektedir.

KOBİ kavramı aslında sadece ülkemizde değil, dünya genelinde de sıklıkla kullanılan bir kavramdır. Yukarıdaki tanımda bahsettiğimiz limitler, elbette ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir. Küçük ve orta ölçekli işletmelere hitap etmek için kullanılan ve bugünlerde ismini sık sık duymaya başladığımız bu kısaltma, ekonominin belkemiği olan esnaf için bir hayli yüksek önem taşıyor. Zira KOBİ'ler, KOSGEB'in geliştirdiği stratejilerden, hibelerden ve faizsiz kredi olanaklardan yararlanabiliyor. Böylelikle her iki taraf için de ülke ekonomisine büyük katkı sağlanmış oluyor.

KOBİ Çeşitleri Nelerdir, KOBİ'ler Nasıl Sınıflandırılır?

KOBİ'leri çalışan sayılarını ve yıllık cirolarını baz alarak 3 ayrı sınıfta kategorize etmek mümkündür: Mikro ölçekli işletmeler, küçük ölçekli işletmeler ve orta ölçekli işletmeler. Firmaları daha iyi anlayabilmek, onları daha iyi konumlandırabilmek ve konumlandırıldıkları noktadan ihtiyaçlarını daha iyi tespit edebilmek için yapılan bu sınıflandırma, KOBİ çeşitlerine özel hizmet ve fırsatların sunulmasına olanak tanıyor. KOBİ'lerden sorumlu kurum ve kuruluşlar, bu sınıflandırmayı göz önünde bulundurarak buna uygun stratejik planlar ve maliyet hesapları gerçekleştirebiliyor; böylelikle KOBİ'lere spesifik gereksinimleri üzerinden destek olabiliyor.

Mikro ölçekli işletme: On kişiden (10) az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri bir milyon (1.000.000) Türk lirasını aşmayan işletmeler

Küçük ölçekli işletme: Elli kişiden (50) az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri sekiz milyon (8.000.000) Türk lirasını aşmayan işletmeler

Orta ölçekli işletme: İki yüz elli (250) kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri kırk milyon (40.000.000) Türk lirasını aşmayan işletmeler

Bunların dışında bağlı işletmeler, bağımsız işletmeler ve ortak işletmelerde birer KOBİ sayılır. Bir işletme olarak KOBİ sınıfına girip girmediğini tespit edebilmek için işletmeler, KOSGEB'in sitesinde yer alan "KOBİ miyim?" testini kullanabilirler.

KOBİ'lerde Nakit Akışı

KOBİ'lerde finansal açıdan en kritik iki konu nakit akışı ve vergi planlamasıdır. İşletmedeki nakit girişi ve çıkışlarını ifade eden nakit akışı kavramı, aslında söz konusu KOBİ'nin ayakta durmasını ve faaliyet göstermeyi sürdürebilmesini sağlayan bir finansal akış sistemidir. Her işletmede olduğu gibi KOBİ'lerde de aktif ve pasif yönetiminin düzgün ve düzenli olması beklenir. Alım, borçlanma, üretim, depolama, satış ve tahsilattan oluşan işletme döngüsünün başarılı bir şekilde yönetilmesi, bir KOBİ'nin finansal açıdan sağlıklı bir konumda olabilmesi için elzemdir. Özellikle Türkiye gibi hem ekonomik hem de sosyo-kültürel açıdan sürekli olarak gelişmekte olan ülkeler için KOBİ'lerin mantıklı kararlar ve usulüne uygun bilançolar eşliğinde faaliyet göstermesi önemlidir. İşletmeler, satabilecekleri her şeyden kar elde etme stratejisine değil, nakde en kısa sürede dönmelerini sağlayacak satış politikalarına yönelmelidir.

KOBİ'lerin Özellikleri Nelerdir?

KOBİ özellikleri belli şartlara ve durumlara göre farklılık gösterse de genel olarak KOBİ'lerin ortak yönlerine dair şu özellikleri sıralamak mümkündür:

• Ekonomik dalgalardan nispeten daha az etkilenirler.
• Düşük sermaye ile yüksek üretim ve çeşitlilik sağlamayı amaçlarlar.
• Bir ülkenin gelir dağılımındaki dengeyi sağlarlar.
• Teknolojik gelişmelere kolay adapte olurlar.
• Talep ve arzdaki değişikliklere daha kolay uyum sağlarlar.

KOBİ'lere Sağlayan Destekler Nelerdir?

1. Girişimci Destekleri: Bu desteklerle ekonomik kalkınma ve iş imkanı yaratma konularında çözüme yönelik girişimcilik desteklenir ve yaygınlaştırılması amaçlanır.
2. AR-GE & Teknoloji Kökenli Destekler: İnovasyon projeleri, bilim ve teknolojiye yönelik yeni buluşlar, AR-GE alanlarında yeni fikirler gibi yenilikçi alanlarda küçük ve orta ölçekli işletmelere destek sağlanır. İşletmelerin yeni ürün, hizmet, süreç ve bilgi üretmesinin kolaylaştırılması amaçlanır.
3. İşletme Geliştirme ve Büyütme Destekleri: KOBİ'lerin rekabet gücünün artması, markalaşma düzeyinin hızlanması ve uluslararası pazarlarda daha aktif rol oynaması için destek sağlanır.
4. Finansman Destekleri: En sık talep edilen KOBİ desteklerinden bir tanesidir. KOBİ'lerin karşı karşıya kaldığı mali sorunların çözüme kavuşması ve üretimin, kalitenin ve standartların olumlu yönde arttırılması için sağlanan destek paketleridir.

Ayrıca dünyanın en değerli markaları hakkında fikir sahibi olmak isterseniz bu yazımıza da göz atmanızı tavsiye ederiz.